چهارشنبه 17 ارديبهشت 1404 - Wednesday, May 7, 2025
تاریخ :1392/03/12 6:50 PM
ويژگي هاي مكتب سياسي امام خميني (ره)/چه كساني خط امامي اند؟/ عدالت اجتماعي و توسعه سياسي در انديشه حضرت امام (ره)
چهاردهم خرداد، گذشته از آن كه فرصتی است برای یادمان ارتحال بزرگمردی كه توانست در ابعاد مختلف، الگویی بشود برای چندین نسل كه نه فقط در ایران، بلكه در هر جا كه بوی آزادگی، عدالت و معنویت به مشام می رسد این الگو جهانگیر شده است، مجالی است تا در حد بضاعت خویش نگاهی داشته باشیم به بازشناسی انديشه…
چهاردهم خرداد، گذشته از آن كه فرصتی است برای یادمان ارتحال بزرگمردی كه توانست در ابعاد مختلف، الگویی بشود برای چندین نسل كه نه فقط در ایران، بلكه در هر جا كه بوی آزادگی، عدالت و معنویت به مشام می رسد این الگو جهانگیر شده است، مجالی است تا در حد بضاعت خویش نگاهی داشته باشیم به بازشناسی انديشه هاي سياسي حضرت امام (ره).
با عنایت به این نكته مهم كه در اندیشه و نگرش سیاسی امام(ره)، حكومت اسلامی برابر با تمام مفهوم سیاسی است، بازشناسی اسلام اصیل از اسلام غیر اصیل، یكی از مهم ترین و درخشان ترین بخش های اندیشه سیاسی امام راحل(ره) را تشكیل می دهد؛ این بازشناسی به خوبی توانست اسلام ناب محمدی را از تحجر و التقاط و دگراندیشی تمیز دهد و البته باید هم از سوی كسی صورت گیرد كه قبل از هرچیز یك اسلام شناس واقعی است و در وهله بعد یك شخصیت كاریزماتیك سیاسی و اجتماعی به شمار می آید و می تواند تاریخ ساز باشد.
فرصتي پيش آمد تا در خصوص محوري ترين آراء و نظرات و انديشه هاي حضرت امام خميني (ره) پيرامون مكتب سياسي حضرت امام، اسلاميت و جمهوريت، ويژگي هاي خط امام (ره) ، عدالت اجتماعي، توسعه سياسي و... گفتگويي داشته باشيم با هادي ابراهيمي، معاون سياسي امنيتي استاندار مازندران.

س: جناب آقاي ابراهيمي ضمن عرض سلام و تشكر به دليل پاسخگويي هميشگي تان به رسانه ها و از اينكه دعوت ما را پذيرفتيد، به رغم سیطره تمدن غربی بر جهان امروز و شیفتگی بسیاری به زرق و برق آن، امام خمینی راه جدیدی را برای انسان امروز ارائه کرده و به تعبیر میشل فوکو ‌، منادی معنویت و روحی جدید برای جهان، بی‌روح در عصر حاضر گردید.
به نظر جنابعالي اصول بنيادين مكتب امام خميني (ره) كه دال مركزي گفتمان سياسي ايشان را تشكيل مي دهد مبتني بر چه مولفه هايي است؟
بنده هم عرض سلام و خداقوت دارم خدمت شما و مخاطبان گرامي تان و ايام رحلت معمار كبير انقلاب را تسليت عرض مي كنم. به نظر من راه‌های مختلفی برای شناسایی آرا و اندیشه‌های سیاسی یک اندیشمند وجود دارد. یک راه مناسب برای شناخت امام خمینی، شناسایی اصول مکتب سیاسی امام خمینی است. مکتب سیاسی عبارت است از منظومه دیدگاه‌‌ها و آرای یک اندیشمند یا مجموعه اندیشمندان که یک دیدگاه نظام‌مند در باره عرصه سیاست عرضه می‌کنند. شاید بتوان راه دقیق‌تر دیگری را نیز در این باب، تحلیل گفتمان اندیشه و عمل امام خمینی بدانیم. هر چند تحلیل‌های گفتمانی به چرخش پسامدرن تعلق داشته و بر اصولی چون نسبیت گرایی، ضد مبناگرایی و احتمال مبتنی هستند ‌، اما می‌توان فارغ از مبنای نظری تحلیل گفتمان، به گفتمان به مثابه یک روش نگاه کرد‌ و بدین دلیل تلاش کرد دقایق و نشانگان گفتمان امام خمینی را توضیح دهیم.
هم چنين بايد عرض كنم كه مهم‌ترین نوآوری و کانون مکتب سیاسی امام خمینی را می‌توان ترکیب سنت دیرپای شیعی با یافته‌های عقلانی دنیای جدید بدانم. بدون تردید تفکر سیاسی امام خمینی ریشه در سنت عقلگرای شیعی دارد و نظریه سیاسی وی نیز مبتنی بر نظام سیاسی امامت شیعی است. اگر ولایت فقیه را به عنوان جانشین امام معصوم‌ع‌ در کانون مکتب سیاسی امام خمینی بدانیم، بدون تردید فقهای شیعی از همان آغاز عصر غیبت کبری با تمسک به احادیث و کلام معصومین ولایت فقیه را طرح و دانشمندانی چون شیخ مفید، سید مرتضی، محقق کرکی و صاحب جواهر بر ولایت عامه فقیهان در عصر غیبت تأکید کرده بودند.‌ اما نوآوری اساسی امام خمینی را ضمن احیای نظریه ولایت فقیه در برابر سیطره تفکر مدرنیسم غربی باید در طرح و ترکیب برخی عناصر فکری جدید همانند جمهوریت خواهی و تأکید بر نقش مردم و قانون اساسی و انتخابات در نظریه ولایت فقیه بدانیم. تأکید امام خمینی‌ره‌ در آستانه انقلاب اسلامی در ایران بر جمهوری اسلامی، نه یک کلمه کمتر و نه یک کلمه بیشتر کانون نظریه سیاسی امام خمینی را شکل می‌دهد. از این جهت دال برتر و مرکزی مفصل‌بندی گفتمان سیاسی امام خمینی را می‌‌توان همان «جمهوری اسلامی» بدانیم که اسلامیت محتوای آن و جمهوریت شکل آن است.

س: با توجه به طرح مساله جمهوريت در آراء و انديشه هاي امام خميني (ره) چه تفاوتهاي ماهوي بين اين مفهوم در گفتمان حضرت امام (ره) با غرب مي توان مشاهده كرد؟ نگرش مقام معظم رهبري به گفتمان سياسي حضرت امام (ره) چيست؟
به سوال خوبي اشاره كرديد؛ بدیهی است نشانه جمهوریت در آموزه جمهوری اسلامی معنای خاصی در مفصل‌بندی گفتمانی امام خمینی دارد که از گفتمان مدرنیسم متفاوت است. غرب مدرن بر اساس آموزه‌هایی چون اومانیسم، سکولاریسم، عقلانیت خود بنیاد و قرائت کلان پیشرفت، تفسیری از جمهوریت ارائه کرده است که در آن تمامی مشروعیت نظام سیاسی از قرارداد اجتماعی و خواسته‌های بشری نشأت گرفته و دین و آموزه‌های الهی در آن کاملا از عرصه سیاسی کنار گذاشته شده‌اند. بايد عرض كنم كه غرب با سیطره فکری و تمدنی خویش و تحمیل دیدگاه‌‌های خویش بر دیگران بویژه بر ملل جهان اسلام چنین وانمود کرده است که معنا و مفهومی متفاوت برای جمهوریت وجود ندارد و تنها معنای صحیح آن همان قرائت غربی آن است. از این رو برخی نیز در کشور ما هنگام طرح این نظریه توسط امام خمینی تحت تأثیر نگرش غربی بر تناقض آمیز بودن آن اعتقاد داشته‌اند. اما چنین تفسیری از میراث سیاسی امام خمینی نادرست است كه غرب مدرن را معیار داوری قرار دهيم.
اما باید توجه داشت که هنر امام خمینی فرارفتن از سیطره و هژمونی غرب است و به تعبیر سامی زبیده؛ امام خمینی چنان سخن می‌گوید که گویی غرب وجود ندارد. در واقع چنان که بابی سعید نیز بخوبی در اثر ارزشمند خود نشان داده است، نوآوری امام خمینی شکست سیطره و مرکزیت غربی است.
شاید بتوان پس از شناسایی دال مرکزی گفتمان سیاسی امام خمینی‌ره‌، جامع‌ترین توصیف را در باره مکتب سیاسی امام خمینی در کلام رهبر معظم انقلاب بیابیم. مقام معظم رهبري که شاگرد مبرز امام خمینی بوده و در مراحل انقلاب نیز همواره از یاران نزدیک و ملازمان خاص ایشان بوده است، توصیف جامع و فراگیری از مکتب سیاسی امام خمینی ارائه کردند. ایشان با اشاره به جایگاه امام خمینی‌ره‌ در جهان معاصر خطوط اساسی و برجسته مکتب سیاسی امام خمینی را در 5‌‌ویژگی اساسی اعلام کردند. كه به بخش هايي از آن اشاره مي كنم. نخستين مكتب سياسي حضرت امام (ره) از نظر مقام معظم رهبري در هم تنيده بودن معنويت با سياست است بطوريكه معظم له مي فرمايند: در مکتب سیاسی امام، معنویت از سیاست جدا نیست؛ سیاست و عرفان، سیاست و اخلاق. امام که تجسم مکتب سیاسی خود بود، سیاست و معنویت را با هم داشت و همین را دنبال می‌کرد، حتی در مبارزات سیاسی، کانون اصلی در رفتار امام، معنویت او بود. همه رفتارها و همه مواضع امام حول محور خدا و معنویت دور می‌زد. امام به اراده تشریعی پروردگار اعتقاد و به اراده تکوینی او اعتماد داشت و می‌دانست کسی که در راه تحقق شریعت الهی حرکت می‌کند، قوانین و سنت‌های آفرینش یاور اوست.
شاخص دوم از نظر مقام معظم رهبري، اعتقاد راسخ و صادقانه به نقش مردم است؛ هم در کرامت انسان، هم تعیین‌کننده بودن اراده‌‌ انسان. معظم له اشاره مي كنند كه در مکتب سیاسی امام، هویت انسانی، هم ارزشمند و دارای کرامت است، هم قدرتمند و کارساز است. نتیجه‌‌ ارزشمندی و کرامت داشتن این است که در اداره‌‌ سرنوشت بشر و یک جامعه، آرای مردم باید نقش اساسی ایفا مي کند.
شاخص سوم از شاخص‌های مکتب سیاسی امام از نظر رهبري، نگاه بین‌المللی و جهانی این مکتب است. مقام معظم رهبري مي فرمايند: مخاطب امام در سخن و ایده‌‌ سیاسی خود بشریت است، نه فقط ملت ایران. ملت ایران این پیام را به گوش جان شنید، پایش ایستاد، برایش مبارزه کرد و توانست عزت و استقلال خود را به‌دست آورد؛ اما مخاطب این پیام، همه‌‌ بشریت است.
شاخص مهم دیگر مکتب سیاسی امام بزرگوار از نظر مقام معظم رهبري پاسداری از ارزش‌هاست که مظهر آن را مقام معظم رهبري در تبیین مساله‌ ولایت‌فقیه مي دانند. حضرت آقا اشاره مي كنند به اينكه: از اول انقلاب اسلامی و پیروزی انقلاب و تشکیل نظام اسلامی، بسیاری سعی کرده‌اند مساله‌ ولایت‌فقیه را نادرست، بد و برخلاف واقع معرفی کنند؛ برداشت‌های خلاف واقع و دروغ و خواسته‌ها و توقعات غیرمنطبق با متن نظام سیاسی اسلام و فکر سیاسی امام بزرگوار را ارائه كنند.
يكي ديگر از شاخص ها مساله عدالت اجتماعي است. بايد توجه داشت كه عدالت اجتماعی یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین خطوط در مکتب سیاسی امام بزرگوار ماست. مقام معظم رهبري با اشاره به انديشه سياسي حضرت امام مي فرمايند: در همه‌‌ برنامه‌های حکومت در قانونگذاری، در اجرا، در قضا باید عدالت اجتماعی و پر کردن شکاف‌های طبقاتی، مورد نظر و هدف باشد. این‌که ما بگوییم کشور را ثروتمند می‌کنیم یعنی تولید ناخالص ملی را بالا می‌بریم اما ثروت‌ها در گوشه‌‌ای به نفع یک عده انبار شود و عده‌ کثیری هم از مردم دستشان خالی باشد، با مکتب سیاسی امام نمی‌سازد.

س: حضرت امام(ره) به خوبی از خطر تفكر التقاط و دگراندیشی و تأثیرات مخرب آن، با خبر بودند، از این رو با تقسیم اسلام به اسلام ناب محمدی(ص) و اسلام آمریكایی، مانع از سوءاستفاده كسانی می شوند كه به ظاهر مسلمانند اما به تعبیر خود ایشان مروج اسلام آمریكایی و دشمن رسول الله (ص) هستند. به نظر شما مهم ترين شاخصه هاي اسلام ناب و اسلام آمريكايي چيست؟
بايد عرض كنم كه اسلام آمریكایی از دیدگاه امام(ره) دارای چند ویژگی اساسی است.اول اينكه اسلام آمریكایی به هیچ وجه در تضاد با آمریكا به عنوان شیطان بزرگ و منافع آن نیست، لذا طبیعی است كه با تمسك بر چنین اسلامی، نمی توان داعیه اسلام ظلم ستیز را داشت. چه آن كه در چنین تفكری، منافع شخصی و رفاه فردی بر مصلحت دین و امت، رجحان دارد و از آن سو در لایه های درونی چنین اسلامی، ترس، انفعال و دوگانگی موج می زند. و این یعنی رسوخ تمام عیار نفاق در كالبد دین؛ دینی كه عین سیاست نیست!
در درجه دوم تأیید و حمایت آمریكا از چنین اسلامی، خود مهم ترین دلیل بر غیر واقعی بودن آن است. به این ترتیب باید بدانيم كه حمایت سردمداران این كشور از جریانی سیاسی در جهان به معنی ضدیت اسلام انقلابی با آن جریان است و چنین معیاری می تواند برای رهپویان اسلام ناب در جهاد علیه دشمنان اسلام، بهترین معیار باشد.
از منظر سوم چنین تقسیمی برای تثبیت نظام، یك ضرورت غیر قابل انكار است، چه آن كه با این تقسیم بندی بر مردم روشن مي شود، هرچیزی كه برچسب اسلام را داشته باشد، اسلام حقیقی نیست و این آگاهی بهترین اهرم مقابله است.
حضرت امام(ره) چهارگروه را به عنوان حامیان و مروجان اسلام آمریكایی می دانست كه شامل سرمایه داران، راحت طلبان، متحجران و مقدس مآبان می شوند.
امام(ره) بویژه در قبال متحجران و مقدس نمایان بیشترین موضع گیری ها را داشت. نگاه كوتاه ما به بخشی از بیانات ایشان در همین زمینه، همه چیز را روشن می كند؛ حضرت امام مي فرمايد: راستی اتهام آمریكایی و روسی و التقاطی، اتهام حلال كردن حرام ها و حرام كردن حلال ها، اتهام كشتن زنان آبستن و حلال بودن قمار و موسیقی از چه كسانی صادر می شود؟ از آدم های لامذهب یا از مقدس نماهای متحجر و بی شعور.
دیروز حجتیه ای ها مبارزه را حرام كرده بودند و در بحبوحه مبارزات تمام تلاش خود را نمودند تا اعتصاب را با چراغانی نیمه شعبان به نفع شاه بشكنند، امروز انقلابی تر از انقلابیون شده اند.
هم چنين در بيان شاخصه هاي اسلام ناب بايد عرض كنم كه همان گونه كه مقام معظم رهبری فرمودند، مبارزه با تحجر در عین پایبندی كامل به احكام اسلامی، مقابله با جریان كوته بین و جزم اندیش انقلاب، مبارزه با لیبرال ها و اسلام ستیزان از جمله مهم ترین شاخصه های اسلام نابی است كه امام(ره) برایمان می گفت. حقیقت آن است و جز این نیست كه در مكتب سیاسی پیر جماران، معنویت از سیاست جدا نیست، چه آن كه در بیان ایشان سیاست و عرفان، سیاست و اخلاق و ... در پی هم و با هم اند.
البته مروجان و حامیان تز جدایی دین از سیاست (سكولارها)بدانند كه حضرت امام(ره) در نخستین نوشته های خویش بر مسأله پیوند دین و سیاست تأكید نموده اند. جدایی دین از سیاست از نظر ایشان فكری است كه ابتدا از سوی بنی امیه در صدر اسلام و قرن ها پس از آن، به كیفیتی دیگر از سوی استعمارگران اسلام ستیز مطرح شده است. از نظر امام خمینی(ره)، شاخصه مهم اسلام آمریكایی است. آن جا كه می فرمایند: اسلام آمریكایی این بود كه ملاها باید بروند درسشان را بخوانند چه كار دارند به سیاست، با صراحت لهجه می گفتند.

س: از نظر مقام معظم رهبری یکی از اساسی ترین اقدامات برای حفظ هویت اصلی انقلاب اسلامی و هدایت صحیح نظام ، شناخت و پای بندی به روش و منش رهبری حضرت امام خمینی قدس سره می باشد. به نظر شما ويژگي هاي اساسي خط امام (ره) چيست؟
بنده در اینجا، به برخی از ویژگیهای برجسته این خط روشن الهی که استمرار خط پیامبر اکرم و عترت پاکش علیه السلام است را از زبان فرزند شایسته و خلف صالح آن بزرگوار، یعنی رهبر حکیم و بزرگوار انقلاب اسلامی حضرت آیة الله خامنه ای اشاره مي كنم.
از مشخصات خط امام (ره) اصرار بر شکستن حصار تحجر و التقاط در فهم و عمل اسلامی و التزام به اسلام ناب است. از نظر امام (ره) در بیان و عمل ایشان هم تحجر مردود بود و هم التقاط که به معنی رها کردن قیود صحیح برای فهم دین و اسلام است.
اهتمام به تعبد و عمل فردی و ایستادگی در برابر سلطه شیطانی نفس و وسوسه های نفسانی . این دو مطلب بزرگ و این دو میدان مبارزه را امام (ره) از هم جدا نمی کردند، در صحنه اجتماع و سیاست در مقابل شیطان بزرگ و شیطانهای قدرت می ایستادند و در صحنه روان آدمی و درون وجود انسان نیز با نفس مبارزه می کردند
رمز اساسی کار و پیشرفت امام )ره) ... این بود که دشمن را شناخت و با همه قدرت و استقامت و بدون کمترین رکود و اعتماد به دشمن در مقابل او ایستاد.
امام )ره) با ملت ها سخن می گفتند و معتقد بودند که تحولات بزرگ عالم اگر به دست ملتها انجام بگیرد غیر قابل شکست است و ملت ها می توانند در دنیا تحول ایجاد کنند و محیط خود را عوض کنند.
البته بايد توجه كنيم كه با اختلاف کلمه و تشتت، پیمودن راه امام )ره) ممکن نیست، این وحدت کلمه باید حفظ شود و از اختلاف کلمه به هر شکل باید پرهیز کرد، هیچ کس، هیچ حرکتی را که موجب اختلاف می شود انجام ندهد.
امام )ره) به ما یاد دادند که جمهوری اسلامی در سطح عالم می تواند و باید از روابطی سالم با دولت ها برخوردار بشود. البته روابط با آمریکا مردود است بخاطر اینکه او یک دولت استکباری و متجاوز و ظالم و با اسلام و جمهوری اسلامی در حال مبارزه و محاربه است، همچنین ارتباط با رژیم صهیونیستی و... در مورد بقیه دولتها با توجه به مصالح نظام جمهوری اسلامی، اصل بر ایجاد ارتباط است.
خصوصیت دیگر خط امام (ره)توجه ویژه به مبارزه با رژیم اشغالگر قدس و رژیم غاصب صهیونیستی است و این بخاطر آن است که امام بزرگوار (ره) ما نقش ویرانگر و مخرب این رژیم تحمیلی را از سال ها پیش به درستی تشخیص داده بودند.
امام )ره) همواره هم به مسؤولین سفارش می کردند که از مردم جدا نشوید، با مردم باشید، زی مردمی داشته و به فکر مردم باشید و هم متقابلا به مردم سفارش مسؤولین را می کردند، سفارش دولتها را می کردند، و با کسانی که ارکان های نظام و دولت را تضعیف می کردند به نحوی از انحاء مقابله می کردند.
امام اصرار داشتند که این کشور باید بازسازی بشود... تا بتوانیم یک نمونه عینی و عملی از سازندگی اسلامی را به دنیا ارائه دهیم.
همه به خوبي مي دانيم كه مردم همیشه در نظر امام )ره) اصل و محور بودند... و همه فعالیت های اقتصادی و امثال آن باید بر محور نجات محرومین از محرومیتها انجام گیرد

س: همانگونه كه مي دانيد يكي از اهداف متعالي در انديشه حضرت امام، تحقق عدالت اجتماعي در جامعه اسلامي بود. بر همين اساس به نظر شما الگوی مورد نظر حضرت امام در تحقق عدالت اجتماعی چيست؟
سوال بسيار خوبي مطرح نموديد، به نظرم بررسی سیره حضرت امام حکایت از این دارد که ایشان در زمینه های مختلف به ویژه در ارتباط با عدالت اجتماعی متاثر از الگوهای رفتاری زمامداران صدر اسلام به ویژه پیامبر اکرم(ص) و حضرت امیر(ع) می باشد.
حضرت امام به دفعات و به مناسبتهای مختلف، به نقل نمونه هایی بی مانند از سیره عادلانه نبوی و علوی می پرداخت:
آن حکومتی که ما می خواهیم مصداقش یکی خود پیغمبر اکرم است که حاکم بود. ... یکی از آنها هم حضرت امیر بود. ... خود پیغمبر. ... وضعش در زندگی کمتر بوده است از این مردم عادی که آن وقت در مدینه زندگی می کردند. اتاق گلی اینها داشتند؛ توی مسجد یک اتاق گلی داشتند. سوار الاغ می شده، یک کسی هم دنبالش، پشت سرش می نشسته و می رفته. ... عین حال که خودش اینطوری بوده، آنقدر به این فقرا رسیدگی می کرده است که مردم همه از ذکرش فرض کنید عاجزند.
سیره عملی حضرت امام در موضوع عدالت اجتماعی را می توان در محورهایی همچون رعایت عدالت اجتماعی در سیره فردی و سیره حکومتی دنبال کرد.
حضرت امام (ره) همواره بر رعایت عدالت اجتماعی در زندگی شخصی خود هم مواظبت می كرد. نمونه هایي همچون بخشیدن ارث ناچیز خود به نفع فقرا و مستمندان، اعلام صورت دارایی های ناچیز خود به رئیس دیوان عالی کشور در دی ماه سال 59 در راستای اجرای قانون اساسی، اعلام اینکه قائل به داشتن حقی ویژه برای خود نیست و يا اعلام اینکه خود را با افراد عادی یکی می داند گواهی بر این سخن حقير است.

س: همچنان كه اشاره كرديد حضرت امام خميني (ره) به دنبال تحقق توسعه سياسي متعالي با محوريت اسلام در نظام سياسي است، اين شاخص ها مبتني بر چه اصولي است؟

بنده معتقدم كه شاخصه‌ها و مؤلفه‌های توسعة سیاسی در نظر ايشان بر گرفته از اسلام ناب است و نظام سیاسی را به توسعه‌ای با اهداف متعالی، ذیل مکتب توحید هدایت می‌کند. ایشان سه شاخص کلان عقلانیت سعادت، اجتهاد ولایت فقیه عادل وتحقق سیاست اخلاقی را در رأس و شاخص‌های مشارکت سیاسی حق محور و تکلیف مدار، تحقق دموکراسی دینی، مصلحت اندیشی طبق مبانی اسلام و تأسیس نهادها را ذیل آنها قرار می‌دهد و بر این باورند که اگر در نظامی، شاخصه‌های کلان ذیل مبانی نظری اسلام شکل نگیرد، وجود شاخص‌های خرد مؤثر نیست؛ هرچند امر دنیای جامعه را تأمین کند.
حضرت امام بر پايه مباني نظري انديشة خود، تعريف جديدي از عقل را ارائه داد و در توضيح و بيان آن به جاي يک سطح از عقل به تبيين سه سطح از عقلانيت پرداخته و معتقد است که اين سه سطح از عقل در طول يکديگر قرار دارند. در نظر ايشان، جامعه و نظام‌هايي مي‌تواند به توسعة سياسي دست يابد که هر سه سطح از عقلانيت در آن تبلور يافته است و عقلانيت ابزاري غربي که غايت غربي‌ها در عقلانيت است، در نظر امام، تنها يک ابزار براي سوق دادن جامعه به سوي سعادت بر پايه دو سطح ديگر از عقلانيت است. امام خميني معتقد است که عقلانيت حکم مي‌کند، جامعه داراي قانون مدوّني باشد که برآمده از مباني اعتقادي مردم آن جامعه است. از اين‌رو، جريان يافتن اجتهاد و فقاهت و ولايت فقيه عادل براي قانون‌گذاري و نظارت و حکومت را شاخص کلان دوم قرار داد.
حضرت امام، با ارائه تعريف جديدي از سياست و نفي معنا و عمل سياسي غير اسلامي به يگانگي آن با اخلاق تأکيد و تصريح کردند. از نظر ايشان، جامعه‌اي قابليت دارد تا به توسعه سياسي دست يابد که سياست و اخلاق و معنويت در آن ممزوج باشند. عمل سياسي در يک جامعه، آن‌گاه به توسعه يافتگي و رشد رسيده است که منطبق با معنويت و اخلاق اسلامي باشد نه اينکه سياست، اخلاق را به نفع خود توجيه کند.
وقتي جامعه به عقلانيت کامل دست يافت، احکام فقهي برآمده از منابع ديني، با رهبري ولي فقيه در جامعه اجرا و اخلاق و سياست در هم تنيده مي‌شود، حال هر فرد در چنين جامعه‌اي وظيفه دارد و مکلف است که براي حفظ نظام و رشد و تعالي نظام و به تبع آن رشد خودشان و رسيدن به سعادت الهي، در امور و مسائل اين نظام مشارکت کنند. مشارکت سياسي مردم در نظام توسعه يافته سياسي، ديگر صرفاً براي به دست آوردن مطامع مادي و دنيوي نيست، بلکه شرکت در امور و مسائل اين نظام، وظيفه و تکليفي فراتر از حقي است که آنان به عنوان افراد يک نظام دارند.

س: و اما تكليف امروز ما چيست؟
به نظرم تكليف امروز ما كاملاً مشخص است؛ امام عزیز(ره) طلایه دار حركت مقدس انقلاب اسلامي در عصر ما بود و ما اینك به عنوان رهروان راه امام(ره) و مقلدان رساله سیاسی او باید در عرصه چنین بازشناسی ای كوشا باشیم و البته خستگی ناپذیر!
فرمایشات مقام معظم رهبری را هم همواره مد نظر داشته باشیم كه مطرح كردن ظاهری نام امام(ره) و نادیده گرفتن اصول ایشان بویژه در عرصه مبارزه باتحجر و جزم اندیشی و مقدس مآبی از یكسو و مقابله با جریان های لیبرال منش و سكولار اندیش از سویی دیگر، ظلم به امام(ره) است و مباد ما را از چنین ظلمی كه در حق آن یار سفر كرده داشته باشیم!

س: آقاي ابراهيمي ضمن تشكر از حوصله اي كه به خرج داديد، اگر در پايان اين گفتگو مطلب خاص ديگري داريد، بيان كنيد:
من هم تشكر مي كنم و در پايان ضروري مي دانم به بخش هايي از سخنان مقام معظم رهبري كه سال گذشته در حرم حضرت امام (ره) بيان فرمودند اشاره كنم كه خيلي مهم و شايان توجه است. معظم له فرمودند:
امروز اگر کسی یا جریانی بخواهد به نام عقل گرایی از ارزش های انقلاب عدول کند انحراف است و یا بخواهد بی تقوایی به خرج دهد این انحراف و خیانت است. معظم له اشاره مي كنند كه: عقل اقتضا نمی کند که از کید دشمن غافل شویم. هرچه در مقابل دشمن کوتاه بیاییم پشتوانه عظیم در ملت را از دست خواهیم داد.
حضرت ايشان باز هم اشاره مي كنند كه اگر به نام عدالت خواهی و انقلابی گری اخلاق را زیر پا بگذاریم از خط امام منحرف شدیم. اگر به نام انقلابی گری و عدالت خواهی با کسانی که با ما مخالفند ولی می دانیم به اصل انقلاب معتقدند از خط امام منحرف شدیم.
معظم له در جاي ديگري تاكيد نمودند: اگر بخواهیم بنام انقلابی گری، امنیت بخشی از جامعه را صرفا به دلیل اختلاف سیاسی سلب کنیم، از مکتب امام منحرف شده ایم.
نرم‌افزار اندرویدی مودم‌یار - ModemYar
مرکز خیریه نگهداری معلولین ذهنی نوشیروانی بابل
محک، موسسه خیریه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان
شرکت دانش بنیان ابررایانه طبرستان abarsoft.ir
محل تبلیغات شما
نظرات شما
+ نظردهید
تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به بصیرآنلاین می باشد و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
Copyright © 2025 BasirOnline website.
All rights reserved. Reproduction is permitted by referring to the source.