راه‌اندازی منطقه آزاد مازندران، یک نقطه عطف در توسعه اقتصادی شمال کشور است؛ اما موفقیت آن در گرو مشارکت واقعی مدیران، رسانه‌ها و نمایندگان است. این نوشتار، نگاهی کاربردی، حمایتی و در عین حال مشورتی به آینده این منطقه دارد.

تصور کنید قطاری پرشتاب از کنار شهر شما عبور کند؛ قطاری که ایستگاه بعدی‌اش رشد اقتصادی، اشتغال جوانان و پیوند با بازارهای بین‌المللی است. حال اگر سوار نشویم، چه می‌شود؟ منطقه آزاد مازندران، همان قطار است و اینک در ایستگاه تصمیم‌گیری ایستاده‌ایم.

منطقه‌ای که سال‌ها رؤیای آن در سبد وعده‌ها چرخید، حالا در آستانه بالفعل شدن است. اما پرسش اساسی اینجاست: آیا همه ظرفیت‌ها را دیده‌ایم؟ آیا می‌دانیم این منطقه آزاد صرفاً چند بندر و معافیت گمرکی نیست، بلکه فرصتی استراتژیک برای بازتعریف جایگاه مازندران در معادلات اقتصادی کشور و منطقه است؟

مازندران، سرزمینی با ترکیبی بی‌نظیر از طبیعت، نیروی انسانی جوان، موقعیت جغرافیایی ممتاز و ظرفیت‌های کشاورزی، صنعتی و گردشگری است. امروز، با آغاز به کار منطقه آزاد مازندران، این استان در آستانه تحولی تاریخی قرار گرفته است. اما تحقق کامل این تحول نیازمند یک عزم ملی، مدیریتی و رسانه‌ای است. منطقه آزاد، نه یک نهاد موازی، بلکه یک ابزار مکمل برای تسریع توسعه است.

یکی از چالش‌های آغازین منطقه آزاد مازندران، برداشت اشتباه برخی دستگاه‌های اجرایی و مردم مازندران درباره مأموریت و عملکرد این ساختار است. منطقه آزاد قرار نیست وظایف سایر دستگاه‌ها را تکرار یا تضعیف کند، بلکه می‌تواند با هماهنگی، بهینه‌سازی و تسهیل فرآیندهای اجرایی، چابک‌سازی مدیریت، و جذب منابع مالی، موجب تقویت نقش همه دستگاه‌ها شود.

مدیران استان، امروز در موقعیتی تاریخی ایستاده‌اند. منطقه آزاد مازندران می‌تواند به الگویی کم‌نظیر از توسعه متوازن تبدیل شود، اگر و تنها اگر مدیریت آن با نگاه مشارکتی، شفاف و بومی‌محور همراه باشد.

اگر ظرفیت بنادر امیرآباد، فریدونکنار و نوشهر به‌درستی با بازارهای آسیای میانه، روسیه، و قفقاز گره بخورد، صادرات غیرنفتی جهش می‌گیرد. زیرساخت حمل‌ونقل، لجستیک و شهرک‌های صنعتی در این منطقه، با برنامه‌ریزی هوشمندانه می‌توانند ده‌ها هزار شغل پایدار ایجاد کنند.

1.تسهیل فرآیندهای اداری و صدور مجوزها در تعامل با منطقه آزاد.

2.ارائه خدمات زیربنایی و پشتیبانی برای ارتقای زیرساخت‌های تجاری، گردشگری و صنعتی.

3.مشارکت فعال در معرفی فرصت‌ها به سرمایه‌گذاران.

4.ایجاد ساز وکارهای نظارتی شفاف برای ارتقای اعتماد عمومی.

برای اصحاب رسانه، منطقه آزاد مازندران فقط یک پروژه اقتصادی نیست؛ روایتی زنده است از تعامل مردم، سیاست و توسعه. رسانه‌ها می‌توانند ناظر هوشمند این مسیر باشند و از طریق مستندسازی، گزارش‌های میدانی، نقدهای فنی و روایت‌های مردمی، این روند را به حافظه جمعی بسپارند.

چرا منطقه آزاد در دیگر استان‌ها گاه به زمین‌خواری یا رانت انجامید؟ چه تضمینی هست که مازندران در همان مسیر نیفتد؟ رسانه باید این سؤالات را بپرسد، اما نه برای تخریب، بلکه برای تقویت مسیر درست. صدای کارآفرین، کشاورز، بوم‌گرد، و جوان بیکار باید از همین حالا در طراحی منطقه شنیده شود.

1.زمینه‌ساز گفت‌وگوی بین مردم، مدیران و سرمایه‌گذاران شوند.

2.ظرفیت‌های منطقه را برای افکار عمومی تبیین کنند.

3.عملکردها را منصفانه و با هدف اصلاح و تسریع پیشرفت نقد کنند.

نقش نمایندگان مجلس در سرنوشت منطقه آزاد مازندران حیاتی است. آن‌ها می‌توانند تضمین‌گر عدالت در تقسیم منافع، و مدافع منطق توسعه‌محور باشند.

نمایندگان مازندران در مجلس شورای اسلامی باید بدانند توسعه منطقه آزاد، نسخه نهایی ندارد. اما یک چیز قطعی است: یا با خرد جمعی، شفافیت و تعهد بومی پیش می‌رویم، یا مازندران هم به فهرست مناطقی می‌پیوندد که فرصت طلایی را با مدیریت‌های جزیره‌ای و منفعت‌طلبانه از دست دادند. اگر امروز با هم سخن نگوییم، فردا فرصت گفتن "کاش" را هم نخواهیم داشت.

1.با پیگیری تأمین بودجه، زیرساخت و اختیارات لازم.

2.با تدوین و اصلاح قوانین حمایتی و رفع موانع بروکراسی.

3.با تقویت نظارت مردمی و پاسخگویی مدیران منطقه آزاد

1- گردشگری: با احداث هتل‌ها، دهکده‌های گردشگری، توسعه بوم‌گردی و مراکز تفریحی ساحلی و جنگلی.

2- ترانزیت و صادرات: استفاده از ظرفیت بندر امیرآباد، راه‌آهن، کریدور شمال-جنوب و نزدیکی به CIS.

3- تولید و اشتغال: ایجاد واحدهای تولیدی دانش‌بنیان، کارخانه‌های تبدیلی و زنجیره ارزش کشاورزی.

4- سرمایه‌گذاری: جذب سرمایه‌گذاران ایرانی و خارجی در فضای باثبات حقوقی و اقتصادی.

مازندران، سال‌هاست که قربانی شعارها و نگاه‌های کوتاه‌مدت شده است. منطقه آزاد فرصتی برای جبران این عقب‌ماندگی تاریخی است. اگر همه ارکان حاکمیت استانی، رسانه‌ها و جامعه محلی در کنار هم قرار گیرند، منطقه آزاد مازندران می‌تواند به الگویی ملی در توسعه متوازن و بومی‌گرا تبدیل شود.

پیشنهادات مشورتی:

1.تشکیل شورای راهبردی توسعه منطقه آزاد با حضور مدیران دستگاه‌ها، نمایندگان مجلس، نخبگان، فعالان اقتصادی و رسانه‌ای.

2.انتشار منظم گزارش عملکرد شفاف منطقه آزاد.

3.راه‌اندازی کمپین‌های اطلاع‌رسانی عمومی درباره فرصت‌ها و مزایای منطقه آزاد.

4.تدوین «برنامه اقدام مشترک» بین سازمان منطقه آزاد و سایر دستگاه‌های اجرایی.

منطقه آزاد مازندران، نه یک پروژه اقتصادی صرف، بلکه یک آزمون ملی در حکمرانی مشارکتی، مدیریت کارآمد و توسعه هوشمندانه است. این مسیر، همت می‌طلبد، نه رقابت؛ هم‌افزایی می‌خواهد، نه واگرایی. اگر بخواهیم مازندران بدرخشد، باید منطقه آزاد را نه با شک، که با شعور و شهامت حمایت کنیم.

محمود احمدی