در شرایطی که ایران با بحران‌های متعددی در سطح ملی و منطقه‌ای مواجه است و هر روز بیش از گذشته به تاب‌آوری، آمادگی، و انسجام نظام سلامت نیاز دارد، یک خطر خاموش و مرگ‌آور در حال گسترش در استان مازندران است: کاهش بی‌سابقه و خطرناک ذخایر خون. فاجعه‌ای که نه در بوق و کرنا شده، نه در تریبون‌ها فریاد زده شده و نه ظاهرا مدیران مربوطه دغدغه‌ای از خود نشان داده‌اند. اما در سکوت، جان صدها بیمار، کودک، مادر، سالمند و مجروح در معرض خطر است.

براساس شنیده ها، سطح ذخایر خونی استان مازندران در هفته‌ها و ماه‌های اخیر به پایین‌ترین حد خود رسیده، به‌طوری که بعضی روزها میزان ذخیره تنها برای ۲ روز کفایت می‌کرده است؛ این در حالی‌ست که طبق استانداردهای سازمان انتقال خون، حداقل ذخیره ایمن باید برای ۸.۵ روز باشد. با این وضعیت، کافی‌ست یک سانحه بزرگ، یک حادثه طبیعی یا یک بحران اجتماعی رخ دهد تا بیمارستان‌های استان به معنای واقعی فلج شوند.

در کمال تأسف، طبق شنیده ها، مازندران رتبه اول کاهش ذخایر خونی در سطح کشور را دارد. استانی که با داشتن مراکز درمانی پرتعداد، محورهای پرتردد و تصادف‌خیز، و جمعیتی کهنه‌سال و بیمار، نیاز دائمی و جدی به خون دارد، در بدترین وضعیت ممکن قرار گرفته است.

سؤال اساسی اینجاست: مسئول این بحران چه‌کسی‌ست؟ چه کسی باید پاسخ دهد که چرا در استانی با این حجم نیاز، نتوانسته‌ایم حداقل استانداردهای ذخیره خون را حفظ کنیم؟ و آیا اداره‌کل انتقال خون استان مازندران به‌عنوان متولی اصلی این حوزه، به وظایف اولیه خود عمل کرده است؟

شاید اداره‌کل انتقال خون استان مازندران مدت‌هاست که در چرخه‌ای از رکود، بی‌تفاوتی، فقدان خلاقیت و مدیریت غیرتخصصی گرفتار است. گفته می شود نه نشانی از کمپین‌های اثربخش برای جذب اهداکنندگان وجود دارد، نه تعامل مؤثری با رسانه‌های محلی و فعالان اجتماعی مشاهده می‌شود، و نه از برنامه‌ریزی راهبردی و داده‌محور خبری هست. حتی در مناسبت‌های خاصی مانند ماه محرم، که بصورت سنتی زمان افزایش اهدای خون است، شاید هیچ حرکت هماهنگ و مؤثری از این اداره‌کل مشاهده نمی‌شود.

مدیرکل محترم انتقال خون مازندران، شما دقیقاً چه می‌کنید؟ در شرایطی که بسیاری از استان‌ها توانسته‌اند با کمپین‌های تبلیغاتی خلاقانه، مشارکت نهادهای مردمی و تعامل با رسانه‌ها، سطح ذخایر خونی خود را پایدار نگه دارند، شما چه راهکاری اتخاذ کرده‌اید؟ آیا صرفاً نظاره‌گر فرسایش منابع حیاتی هستید؟

شاید یکی از مهم‌ترین دلایل بحرانی شدن وضعیت، ضعف شدید در اطلاع‌رسانی عمومی و فقدان سواد رسانه‌ای در بدنه مدیریت انتقال خون استان است. مگر می‌شود در عصری که شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های بومی در دسترس هستند، مردم از وضعیت وخیم ذخایر خون بی‌اطلاع بمانند؟ چرا هیچ همکاری مشخص، مداوم و هدفمند با رسانه‌ها و فعالان حوزه سلامت در استان شکل نگرفته؟ چرا صدای بحران به مردم نرسیده تا احساس مسئولیت اجتماعی خود را عملی کنند؟

کاهش ذخایر خونی، موضوعی شعاری یا کلیشه‌ای نیست. پشت هر واحد خون، یک جان در خطر نهفته است: مادر بارداری که خونریزی دارد، کودکی که مبتلا به تالاسمی است، جوانی که در تصادف زخمی شده یا بیماری که تحت شیمی‌درمانی است. کمبود خون، یعنی تعویق عمل‌های حیاتی، افزایش مرگ‌ومیر و ضربه به اعتماد مردم نسبت به نظام سلامت.

اگر واقعاً دغدغه جان مردم را داریم، باید با فوریت، اقدامات زیر در اولویت قرار گیرد:

1. تغییر رویکرد مدیریتی و بازخواست مدیران ناکارآمد در انتقال خون استان.

2. راه‌اندازی فوری کمپین‌های خلاقانه تبلیغاتی با کمک رسانه‌ها، اینفلوئنسرها و فعالان اجتماعی.

3. استفاده از ظرفیت مراکز مذهبی، فرهنگی و دانشگاهی برای تشویق اهدای خون.

4. ایجاد سامانه پیامکی و اطلاع‌رسانی سریع برای آگاهی‌رسانی وضعیت اضطراری.

5. اختصاص بودجه برای تبلیغات محیطی هدفمند در سطح شهرها و محورهای پرتردد.

6. بهره‌گیری از ظرفیت نهادهای مردمی و داوطلبان هلال‌احمر.

ما مردم مازندران، رسانه‌ها، فعالان اجتماعی، پزشکان، دانشجویان، خانواده‌ها و همه شهروندانی که دل در گرو سلامت جامعه داریم، نمی‌توانیم نسبت به این وضعیت فاجعه‌بار بی‌تفاوت بمانیم. ما با صدای بلند اعلام می‌کنیم:

سکوت، بی‌تفاوتی، و دفن‌کردن بحران در آمارهای خاک‌خورده، تنها جان انسان‌ها را می‌گیرد و چیزی از مسئولیت شما کم نمی‌کند. یا باید با رویکردی نو و عملکردی مسئولانه، سطح ذخایر خونی استان را به وضعیت استاندارد برسانید یا میدان را به مدیری بسپارید که واقعاً دغدغه مردم را داشته باشد.

ما به‌عنوان یک رسانه بومی، این موضوع را رها نخواهیم کرد.

ما از مسئولان استانی و نمایندگان مجلس نیز می‌خواهیم که با قید فوریت، در خصوص عملکرد اداره‌کل انتقال خون مازندران شفاف‌سازی و بازخواست کنند.

خون یعنی حیات. بی‌تدبیری شما، یعنی تهدید حیات.

پایان.