طبق گزارشهای مختلف بینالمللی، از جمله آمار ارائه شده توسط سازمان ملل و فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام)، بیش از ۶۰ میلیون تن آوار در سراسر غزه پراکنده است که حل این معضل نهتنها نیازمند منابع گسترده بلکه زمان زیادی خواهد برد. این بحران در کنار مشکلات شدید بهداشتی و سوءتغذیه، به ویژه در میان کودکان، به یک فاجعه انسانی تبدیل شده است که هر روز ابعاد جدیدی از آن آشکار میشود.
آوارگی و ویرانی: تهدیدی که در سایه توافقات آتشبس قرار دارد
آخرین گزارشها نشان میدهد که بر اساس بررسیهای ماهوارهای، نزدیک به ۸۱ درصد از ساختمانهای غزه، چه بهطور کامل و چه جزئی، دچار آسیبهای شدید شدهاند. این آمار نشاندهنده عمق ویرانیها و میزان بالای آسیبدیدگان در این منطقه است. حملات هوایی و زمینی رژیم اسرائیل، همراه با عملیاتهای تخریب عمدی، باعث شدهاست تا حدود ۱۲۳ هزار ساختمان در غزه تخریب شوند و دهها هزار خانواده بدون سرپناه باقی بمانند. آنچه که در ظاهر ممکن است از دور یک جنگ تمامعیار به نظر برسد، در واقع تراژدی زندگی میلیونها انسان است که هیچگاه انتخابی برای آن نداشتهاند.
در حال حاضر، یکی از مشکلات جدی که غزه با آن مواجه است، آواربرداری از ویرانههاست. فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام) در بیانیهای اعلام کرده که بیش از ۶۰ میلیون تن آوار در این منطقه وجود دارد که میتواند برای سالها بازسازی این منطقه را متوقف کند. با توجه به محدودیتهای عملیاتی، دولتها و نهادهای بینالمللی هنوز نتوانستهاند راهحلهای مؤثری برای این معضل بیابند.
سوءتغذیه و وضعیت بهداشتی وخیم: تهدیدی که همچنان پابرجاست
با وجود آتشبس اعلام شده و کاهش تهدیدات مستقیم قحطی، همچنان کمکهای بشردوستانه به غزه بهطور قابل توجهی کمتر از نیازهای جمعیتی است. محدودیتهای اعمالشده توسط رژیم صهیونیستی در خصوص ارسال محمولههای غذایی، دارویی و مواد اولیه، تأثیر زیادی در تشدید بحران انسانی داشته است. بسیاری از آوارگان بهویژه کودکان در شرایط بحرانی قرار دارند که بدون دسترسی به کمکهای فوری، جان خود را از دست میدهند.
خطرات ناشی از مهمات منفجر نشده: تهدیدی برای آینده
یکی دیگر از مشکلات جدی نوار غزه، خطرات ناشی از مواد منفجره و مهمات باقیمانده از جنگ است. طبق گزارشهای منتشر شده، بهویژه از سوی جولیوس ون در والت، رئیس برنامه مینزدایی سازمان ملل، تعداد زیادی از مناطق غزه با مواد منفجره و بمبهای دستساز آلوده شده است. در حال حاضر، تیمهای سازمان ملل متحد مشغول شناسایی و خنثیسازی این مواد هستند، اما بهدلیل محدودیتهای امنیتی و عدم دسترسی کامل، این روند به کندی پیش میرود.
طبق تخمینها، حدود ۵ تا ۱۰ درصد از مهمات شلیکشده به غزه منفجر نشدهاند که بهویژه برای کودکان و خانوادههای آواره که همچنان در مناطق آسیبدیده زندگی میکنند، خطراتی جدی به همراه دارد. در صورتی که این مهمات خنثی نشوند، احتمال وقوع حوادث وحشتناک افزایش مییابد. حتی سلاحهای کوچک که بهطور معمول در جنگها مورد استفاده قرار میگیرند، میتوانند فجایع بزرگی را بهویژه در مناطق پرجمعیت غزه به وجود آورند.
بحران آب و بهداشت: تهدیدی در سایه بارشهای زمستانی
یکی دیگر از بحرانهای بزرگی که مردم غزه بهویژه آوارگان با آن مواجهاند، بحران بهداشت و آلودگیهای ناشی از بارشهای شدید است. با شروع فصل زمستان و بارشهای سنگین باران، وضعیت بهداشتی در غزه بهشدت بحرانیتر شده است. طبق گزارشها، سیستم فاضلاب غزه بهطور کامل از بین رفته و بسیاری از خیابانها تبدیل به رودخانههای گلآلود و فاضلابی شدهاند که خطر ابتلا به بیماریهای واگیردار و تنفسی را افزایش دادهاند.
در این شرایط، وضعیت زندگی آوارگان در چادرها بهشدت بدتر شده است. بسیاری از چادرهای موجود در غزه بهدلیل کهنگی و آسیبهای ناشی از بارشها غیرقابل سکونت هستند. مردم غزه، بهویژه در مناطق کمبرخوردار، بهطور دائم در معرض خطرات بهداشتی و فیزیکی ناشی از باران و سرما قرار دارند. بسیاری از خانوادهها، بهویژه کودکان و سالمندان، در وضعیت بسیار سختی بهسر میبرند و هنوز هیچ تدبیر جدی برای جلوگیری از این بحران در دست نیست.
موانع سیاسی و سرنوشت غزه: ناتوانی جامعه جهانی در مدیریت بحران
در حالی که بحران انسانی غزه به نقطهای بحرانی رسیده است، موانع سیاسی و عدم همکاری جامعه جهانی بهویژه در زمینه ارسال کمکهای بشردوستانه، این وضعیت را پیچیدهتر کرده است. گزارشها نشان میدهند که رژیم صهیونیستی همچنان به ممانعت از ورود کمکهای ضروری به غزه ادامه میدهد. این در حالی است که بر اساس توافقهای آتشبس، باید اقلام مورد نیاز مانند چادرها، مواد غذایی و داروهای ضروری بهصورت کامل وارد غزه میشد.
این تأخیر در ورود کمکها، علاوه بر ایجاد شرایط زندگی غیرقابل تحمل برای مردم غزه، باعث تشدید مشکلات بهداشتی و سوءتغذیه میشود. همچنین، محدودیتهای شدید در مسیرهای امدادرسانی و برخوردهای سیاسی با کشورهای منطقهای و بینالمللی، وضعیت را بهطور چشمگیری پیچیدهتر کرده است.
یک فاجعه در حال رخ دادن
بحران انسانی غزه، نهتنها نتیجه جنگ و درگیریهای نظامی است، بلکه بهواسطه موانع سیاسی، تحریمها و ناتوانی جامعه جهانی در ارائه راهحلهای مؤثر، به یک فاجعه تمامعیار تبدیل شده است. در حال حاضر، مردم غزه بهویژه کودکان و سالمندان، در شرایطی غیرانسانی و بحرانی بهسر میبرند که برای بسیاری از آنها ادامه زندگی در این شرایط غیرممکن به نظر میرسد.
برای حل این بحران، نیاز به یک اقدام فوری و هماهنگ از سوی سازمانهای بینالمللی، دولتهای منطقهای و نهادهای بشردوستانه وجود دارد. تنها در صورتی که موانع سیاسی برطرف شده و کمکهای بشردوستانه بهطور کامل به این منطقه برسد، میتوان امیدوار بود که از تشدید بحران جلوگیری شود. غزه در حال حاضر نیازمند یک بازسازی جامع و یک پاسخ فوری به بحرانهای انسانی است که هر روز ابعاد جدیدتری از آن نمایان میشود.